Dört Büyük Element

Mizaçlar ile alakalı dört büyük element konusunu detaylı olarak inceleyeceğiz. Ateş, su, toprak ve hava olarak ana elementleri burada ayrı ayrı tanıtacağız.

Geçmişte yaşayan ecdatlarımız yaşadıkları hayat sürecin- de, tabiat dünyasındaki birçok olay ve hadiseler aracılığı ile ateş, hava, su ve topraktan ibaret olan kainatın 4 ana maddesini yani anasırı erbaayı keşfetmiş, gözlemlemiş ve bu 4 ana madde bakış açısını oluşturmuştur. Aynı zamanda bu bakış açısını sadece kendi meşgul oldukları işlerde kullanmakla kalmayıp bunun yanında tıbbi çalışmalarda da bu önemli bakış açısını eğitimlerinde ve hasta tedavisi sırasında kullanmışlardır. Geleneksel Tıp İlminin bakış açısının esasları da, dört büyük element madde keşfi ile başlayan genel bakış açısı ile başlayıp günümüze kadar süregelmiştir.

4 büyük madde birbirleri ile birbirini itme ve çekme yönünden sürekli bir etkileşim halindedirler. Bu maddeler fiziksel özellikleri ve keyfiyetleri yönünden birbirine benzemese de bu maddelerden birinin olmaması durumunda diğeri kendi rolünü ve işlevini tam anlamı ile yerine getiremez. Örneğin; bir tohumun filizlenmesi, büyümesi, dört büyük elementin kendi arasında oluşturduğu dengenin sonucudur. 4 büyük maddenin oluşturduğu denge ve değiştirici kuvvetin etkisi ile kendine has bir yapısı, şekli ve görüntüsü olan “cisim” meydana gelir. Bunun yanında 4 büyük maddenin sürekli etki göstermesi ve büyütücü gücün tesiri ile bitki büyüyüp gelişim gösterir. Şekillendirici güç aracılığı ile de varlıkların fiziki yapısı şekillenir.

4 büyük maddenin etkisi insan bedeninde 4 keyfiyeti meydana getirir. Bunlar; Sıcaklık (Hararet), Nemlilik (Rutubet), Soğukluk (burudet), Kuruluk (yopuset)tur. Bu tür keyfiyetler insan hayatının olmazsa olmazı olan oldukça önemli unsurlarıdır. Örneğin; bedendeki sıcaklık olmazsa besinler olgunlaşmaz (parçalanmaz), nemlilik ve sıvı olmazsa besinler emilemez bunun yanında hayat da olmaz. Kuruluk olmaz ise beyin, kontrol etme yeteneğini tam icra edemez. Soğukluk olmazsa kalp tam manası ile görevini yerine getiremez. Dolayısıyla insan bedeninde 4 keyfiyetin hepsinin olması, aralarından herhangi birinin ne eksik ne de fazla olmaması bunun yanında kalitesiz olmaması gerekir. Bu keyfiyetler yalnızca insanlarda var olmakla kalmaz, bütün varlıklarda mevcutturlar. Dolayısıyla tıbbi bitki karışımları da sıcak soğuk, kuru-nemli keyfiyetlere ayrılır.

4 keyfiyetin insan bedenindeki birbirine zıt etkileri neticesinde de mizaç meydana gelir.

• ATEŞ

Burada vurgulanan ateşten maksat güneştir, çoğunlukla sıcak, latif, renksiz ve en hafif madde olarak kabul edilmektedir.

Ateş mutlak hafif olması itibariyle daima yukarıya yükselir. Yeryüzünü kaplayan hava tabakasının üstünde durur. Ateş (Güneş) 4 mevsim ve gece-gündüz yeryüzünün ulaşılması gereken noktalarına en uygun miktarda sıcaklığı ulaştırmaktadır. Ateş madde ve cisimlerin oksijenlenme ve kimyasal tepkimelere girmeleri sağlamada ve onları olgunlaştırma, su ve toprağın soğukluğunu dengeleme, katı şeyleri eriterek hal değiştirme ve maddelere renk verme gibi rollere sahiptir.

Ateş, konum cihetiyle hepsinin üstünde durup, keyfiyeti kuru-sıcaktır.

• HAVA

Hava ağırlığı yönünde nispeten hafif yani ateşten ağır, sudan hafiftir. Güneşin su ve toprak tabakalarına olan fazla tesirini (hararet) azaltır. Ortamdaki boşlukları doldurur. Tüm canlıların normal hayatının idamesini desteklemek için gerekli olan maddeleri sağlamada önemli rol üstlenir.

Hava konum cihetiyle ateşten altta, sudan üstte olup, keyfiyeti nemli-sıcaktır.

• SU

Su ağırlığı yönünden nispeten ağır yani topraktan hafif, havadan ağır olması hasebiyle nispeten ağır kabul edilmektedir. Su yeryüzündeki hayvanların ve bitkilerin yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan besin maddelerini uygun yerlere ulaştırma, nemlendirme, ateşin sıcaklığı dolayısıyla maddeleri parçalamasına karşı koruma, canlıların kan dolaşımı esnasında açığa çıkan gereksiz maddelerin bir takım yollar ile alınıp dışarıya atılımındaki hizmetlere katılma gibi rollere sahiptir.

Su konum cihetiyle toprağın üstündedir. Keyfiyeti nemli-soğuktur.

• TOPRAK

Toprak ağırlığı itibariyle mutlak ağır olup, güneşin ısıtma ve kurutma, suyun biriktirmesi ve parçalaması gibi tesirlerine maruz kalmaktadır. Toprak tabiat dünyasındaki tüm canlı ve cansız şeylerin şeklini ve görüntüsünü koruma etkisinin yanında onları, suyun fazlasıyla nemlendirme ve güneşin fazlasıyla ısıtma etkisine karşı dengeleme, tüm canlılar için zaruri olan besinleri yeterli miktarda muhafaza etme ve bazı oluşumları parçalama ve olgunlaştırma rollerine sahiptir.

Toprak konumu itibariyle hepsinin altında durur. Keyfiyeti kuru-soğuktur.